Kena I Vakamacala

• E kune e na so na vanua, me vakataki Inidonesia kei na wasa Pasifika. E vakacacana na dalo, tei ni niu, jaina, via, dovu kei na voivoi. E okati me dua na manumanu meca bibi toka o koya.
• Na manumanu meca oqo e kana curuma na lewe ni dalo, E dau kune na  kena yaloka ena kau vuca se binibini benu.
• E dau kune vakalevu sara ena vanua ni musu kau kei na gauna e dau oti kina na cagailaba.
• Tataqomaki Taumada (Cultural control): Me samaki na vanua e ra dau vakasucu kina ka dredre ni laurai; e rawa talega ni tei na mucuna me vakabulabula ni qele ni bera ni tei kina na dalo.
• Wainimate ni Tatarovi  (Chemical control): Mo vakayagataka na Bifenthrin ena  gauna ni teitei,  ka me oti talega e tolu na vula.

Common name: Taro Beetle, Papuana beetle

Scientific name: Papuana species. There are 18 species in Papua New Guinea, 11 of which damage taro; common species are: Papuana woodlarkiana, Papuana huebneri, Papuana trinodosa, Papuana biroi, Eucopidocaulus tridentipes and Papuana szentivanyi.